Około 92% firm w Polsce, to firmy rodzinne. Jednak firmy rodzinne są zazwyczaj kojarzone z małymi przedsiębiorstwami. Stereotypowo są to firmy prowadzone przez małżeństwo, a w pomagają im w tym dzieci. Tego typu firmy są fundamentem gospodarki prawie każdego kraju. Wbrew pozorom firmy rodzinne są zazwyczaj jednymi z tych największych w kraju i prowadzone są przez wielopokoleniowe rodziny. W naszym kraju istnieje bardzo wiele organizacji i oddziałów, które działają na rzecz zrzeszania i rozwoju firm rodzinnych.
Czym jest firma rodzinna?
Według definicji profesora Łukasza Sułkowskiego firma rodzinna, to przedsiębiorstwo, którego przynajmniej 50% kapitału i stanowiska zarządzające są w rękach członków rodziny. Krótko mówiąc, są to firmy, którymi zarządzają rodziny. Istnieje także szereg cech charakterystycznych, które składają się na firmę rodzinną:
- emocjonalne zarządzanie – wszystkim członkom rodziny zależy na sukcesie firmy, traktują ją niejako jako ‘dziecko’ rodziny i wszystkie wzloty i upadki firmy są traktowane bardzo emocjonalnie.
- kultura organizacyjna – jest ona bardzo unikalna, oparta jest ona o wartości wyniesione z domu właścicieli, a więzi rodzinne są bardzo ważne przy prowadzeniu.
- sukcesja władzy – bardzo ważne jest dla rodziny, aby stanowiska zarządzające należały do jej członków.
Model trzech okręgów
Model systemu firm rodzinnych został opracowany 40 lat temu przez Renato Tagiuri i Johna Davisa z Harvard Business School.
Zrozumienie trzech okręgów, z których składają się firmy rodzinne, pomoże w efektywniejszym zarządzaniu organizacją. Podstawą jest przede wszystkim pojęcie Ładu Rodzinnego. Jest to baza służąca do wzmacniania dialogu i podejmowania najważniejszych decyzji. Reprezentant firmy w tym modelu zajmuje jeden z siedmiu obszarów składających się na działanie struktury: właściciele/partnerzy/akcjonariusze – 2, członkowie rodziny – 1, pracownicy – 3. Te trzy struktury nakładając się na siebie, tworzą pomniejsze: członek rodziny pracujący w firmie – 6, właściciel, który jest członkiem firmy – 4, właściciel pracujący w firmie – 5, właściciel, który jest członkiem rodziny i pracuje w firmie – 7.
Jak efektywnie zarządzać firmą rodzinną
Pomimo że firmy rodzinne mają swoje wady, to ich efektywne zarządzanie jest tak samo łatwe do osiągnięcia jak w innym typie organizacji. Podstawą do osiągnięcia tego jest właściciel, który musi być jednocześnie autorytetem rodziny. Zazwyczaj tego typu rolę pełnią ojcowie. Jednak, aby cała praca założyciela firmy nie poszła na marne, ważne jest to, żeby przygotowywał swoje dzieci do sukcesji w przyszłości.
Aby sukcesja firmy przeszła rodzinnie, bardzo ważne jest to, aby dzieci poznały firmę od tak zwanej podszewki. Postaraj się ich zaangażować w pracę na każdym ze szczebli struktury organizacji. W ten sposób będą w 100% zaznajomione ze specyfikacją firmy i dużo lepiej odnajdą się na stanowisku zarządzającym.
Warto czasem zatrudnić w firmie doświadczonego menedżera z zewnątrz organizacji. Nawet jeśli chcesz, aby organizacja pozostała rodzinną, to musisz być świadomy, że rodzina nie zawsze może sobie poradzić z rozwiązaniem pewnych problemów organizacji. Wynika to przede wszystkim z emocjonalnego podejścia do firmy. Tak samo wygląda kwestia zarządzania operacyjnego. Do obowiązków takiej osoby będzie należeć ustalenie misji oraz strategii firmy, a także kierunków jej rozwoju.
Zalety firm rodzinnych
Głównym celem firm rodzinnych jest wypracowanie pozycji na rynku oraz oczywiście zarobek. Zaletą prowadzenia takiej firmy jest przede wszystkim elastyczność. Dużo łatwiej jest się dogadać w kwestiach organizacyjnych i urlopowych oraz… przebranżowienie się. W razie gdyby się okazało, że firmie grozi bankructwo, to rodzina ma większą motywację, by ją za wszelką cenę utrzymać. Jest to przecież ich główne źródło utrzymania. Drugą zaletą jest większa kontrola. Prościej jest ocenić faktyczny stan przedsiębiorstwa oraz finansów. Ostatnią i najważniejszą zaletą jest bezpieczeństwo. Wynika ono przede wszystkim z faktu, iż ryzyku, że któryś ze wspólników mógłby być wobec nas nieuczciwy, jest dużo mniejsze.
Zdjęcia: pexels.com
